Zaman zaman, herkese enerjimizin yetmediği düşüncesine kapılarak çevremizi gözden geçiririz. İşte bu durum, sosyal ilişki sınırına yaklaşmış olduğumuz içindir. Yani Dunbar Sayısına!
Antropolog Robin Dunbar ve arkadaşları, -insan olmayan- farklı gruplarda çalışmalar yaparak canlıların beyin yapıları ve karmaşık sosyal sistemlerle başa çıkma yeteneklerinin bağlantılı olduğunu buldular. Normal bir insanın yakınlık kurabileceği akraba ve arkadaşlarının tanımlanmış sınırları vardı. Dunbar’ın teorisine göreyse bu sayı 150’ydi.
Dunbar ve meslektaşları, bu temel ilkeyi insanlara uygulayarak grup büyüklükleri hakkında tarihi, antropolojik ve psikolojik verileri incelediler. Sosyal grupların dağılmadan önce ne kadar büyük olduklarına dair araştırmalar yaptılar. Buldukları veriler, 150 sayısında tutarlılık gösteriyordu.
Eski köy oluşumları, ofisler, fabrikalar, askeri birlikler gibi yapılanmalarda da 150 sayısının etkileri görülüyordu. Sayının 150’yi aştığı durumlarda insanlar uyum içinde yaşamaya devam edemiyor ve birlikler uzun ömürlü olamıyordu.
Ancak Dunbar’ın araştırması için 150 sayısı tek başına yeterli değildir. Teoriye göre, sevdiklerinizden oluşan en dar alanda 5 kişi vardır. İyi arkadaşlar 15, arkadaşlar 50, anlamlı kişiler 150, tanıdıklar 500 ve tanıyabileceğiniz kişiler ise 1500 sayı katmanlarını takip eder. Çevremizdeki insanlar katmanlar arasında yer değiştirebilir, kişilik tiplerine göre aralıklar değişebilir. Asıl öne sürülen fikir, 150’nin ötesine geçen insanların sadece tanıdık olduğudur.
Sosyal ağlarımız çok daha fazlasını kapsayabilse de güven ve yükümlülük içeren, istikrarlı ilişkilerimiz için 150 kişilik bilişsel sınırımız vardır.
“Bu katmanları gerçek hayatta, yüz yüze dünyada belirleyen şey insanları görme sıklığıdır. Sosyal etkileşim için ne kadar zamanınız olduğuna, nasıl yatırım yapacağınız konusunda her gün bir karar vermek zorundasınız ve bu sınırlı.”
Robin Dunbar
Tabii bu kararı verirken Jim Rohn’un “En çok vakit geçirdiğiniz beş kişinin ortalamasısınız” sözünü göz önünde bulundurmakta da fayda var.
Kaynakça:
BBC