Dünün ölü mutluluğunda kalan ölü mutsuzluk
Hüzünlü olan aslında başta boştu, boş olansa acı dolu. Acı olan kötü olanla alay eder. Boş olan gerçek olmayanla. Hüzünlü olan arı bir kahkahadır aslında, kahkaha kahkahayla alay eder, ‘büyük evrensel şakayı’ öven kahkahayla…
1945 yılında Beckett Paris’te yazmaya başladığı romanını Roussillon’de tamamlar. Kasvetli mizahşör Beckett’e göre ‘Watt’ her zaman çirkin ördek yavrusu olarak kalır.
Dört bölümden oluşan roman anti kahramınımız Watt’ın Mr. Knott’un evine gidişinden ve orada sıradan bir hayat yaşayan adamın uşağı oluşundan bahseder. Romanda karmaşık, tekrarlı bir anlatım, biyografik göndermeler, felsefik yaklaşımlar ve absürd bir espri anlayışı bizi karşılar.
Yola çıkma sıram geldi. Size burada varlıklı bir ikamet dilerim. Ve aklınızda bulunsun, kahkahaların hepsi birer kahkaha değil bir tür ulumadır, üç şeyi vurgularlar: Acı olanı, boşluğu ve hüznü. Bu sıralama içinde kaba olandan inceye, alçaktan yüksek olana, maddeden biçime doğru geçişi oluştururlar.
Watt dilin anlamını sorgular ve kelimeyle kelimenin işaret ettiği nesneyi uzlaştırmaya çalışır. Eserde olayların dizilişi, komik durumlar yaratmakla kalmaz bize esrarengiz bir dünyayı sunar. Aynı zamanda Watt’ın her türden anlam kırıntısından kaçınan bu dünyayı var gücüyle tutarlı bir mantıkla başetme gayretini de gösterir.
Nesnelerin isimlendirilmeye karşı direndiği bir yerde bulunuyorum. Görevlerime, merdivenlere, yatak odasına, patronuma ve başıma gelen her şeye tatbik edecek kelimelere ihtiyacım var.
Watt daima hayatının anlamını ve gerekçesini arar bu süreçte işverenini de varlığına tanıklık edilmesine ihtiyaç duyan bir tanrı gibi görür. Düşündüğü tüm sorgulamalar en nihayetinde Watt’ı deliliğe sürekler ve bir akıl hastanesinde kahramanımızı görürüz. Yazar simgesel bir arayıştan uzak durulması gerektiğine değinerek ikaz içeren cümleleriyle romanı noktalar;
Yazdıklarımda simgesel anlamlar arayanların boynu altında kalsın
Çoğu okur tarafından eserdeki dili zor, anlamı çözümlenemeyen bir denklem özelliği yaratsa da sıradışı yönü hafızalarda kalıcığını yıllarca sürdürür. Beckett’in karmaşık, sayfalarca süren bol betimlemeli Watt’ine konuk olmak isteyen okurları için raflarda bekliyor.
*yeni başlayanlar için Beckett- Laura Cerrato, Enrıque Alcatena
