Türkler, İslam Öncesi dönemde Şamanizm -bilinenin aksine bir din olmayan- inanç sistemine ve tek bir ulu yaratıcıya -Gök Tengri’ye- inanmışlardır.
1) Su Dökmek
Su, Türkler için kutsaldı. Bereket getireceğine ve kötü ruhları kovacağına inanılırdı. Günümüze kadar gelen bu adette, uğurlanılan kişinin ardından dökülen su “Su gibi rahat gidip gelsin” inancıyla uygulanır.
2) Ağaçlara Bez Parçası Bağlamak
Türk inancında ağaçların ne kadar kutsal sayıldığını ve kutsal varlıklarla iletişim kanalı olarak görüldüğünü önceki yazımızda bahsetmiştik. Bu bağlamda ağaçlara dilek tutularak bağlanan bez parçası/ipin de kutsal varlıklara iletileceği inancı vardı.
3) Tahtaya Vurmak
Pek çok toplumda var olan bu inanışta, üç kere ağaca -ya da tahta- vurulursa kötü bir şeyin başımıza gelmeyeceğine inanılır. Peki neden üç kere? Bu inanca göre, ilk vuruşta ağaçta var olan iyi ruhlar çağrılır, ikinci vuruşta onlardan yardım istenir ve üçüncüde ise onlara teşekkür edilir.
4) Nazar İnancı
Şaman inancında, bazı insanların gözlerinde kötü enerjiler barındırdığına ve bunun kötü şans getireceğine inanılırdı.
5) Ölen Kişinin Ardından Yemek Vermek
Bu adet, Şamanizm’deki Yuğ töreninden kalmadır. Yuğ törenlerinde ölen kişi için kurban kesilir ve yemek verilirdi.
6) Su İçerken Kafamızı Tutmak
Şaman inancına göre insanın su içerken aklının başından kaçabileceği inancı vardı.
7) Mezarlardaki Suluklar
Şaman inancına göre susayan ruhun, susadığı zaman kalkıp su içmesi için konulurdu. Aynı zamanda buradan su içen kuşların, kişinin ruhuna iyi geleceği düşünülürdü. Çünkü kutsal varlıklar eski Türk inancında kuş olarak tasvir edilmişti.
8) Mezar Taşı
Geçmişten beri mezarlara özen gösteren ve süsleyen Türkler, mezarlara mutlaka taş dikerdi. Özellikle ulu kişilerin mezarına dikilen taş, inançlarına göre kutsal varlıklara, o kişinin yerini belli etmekteydi. Bu alanlar aynı zamanda medet umulan yerlerdi. Bugünkü türbe, mezar ziyaretleri de bu inanışın hala devam ettiğini göstermektedir.
9) Kırk Sayısı
Kırk sayısı, Türkler için her zaman çok önemli olmuş ve birçok destanda da çok kez geçmiştir.
10) Dini Ritüeller ile Müziğin Beraber Yapılması
Şamanizm dini ritüellerinde, müzik ve din beraber yapılırdı. Bugün bu gelenek hala devam etmektedir. (İlahi, mevlit)
11) Kurşun Dökme
Şamanizm’de “Kut Dökme”, “Kut Kuyma” gibi isimler verilen bu ritüelin, kötü ruhların olumsuz etkilerini ortadan kaldıracağına inanılırdı.
12) Kırmızı İp/Kurdele
Kötü ruhları, olumsuzlukları kovduğuna inanılan kırmızı ip/kurdele, yeni doğum yapmış kadınları koruduğuna ve mezar başına bağlanırsa, ölüye kötü ruhların musallat olmasını engellediğine inanılırdı.