İlhan KOMAN
Asya ile Avrupa’nın arasında bir köprü gibi uzanan Anadolu Yarımadası; tarihin başlangıcından beri Doğu ile Batı’nın savaş alanı olmuş, bunun yanında bir çok kültürel değerlerin doğduğu, geliştiği bir kaynak olarak da dünya tarihinde layık olduğu yeri almıştır. Anadolu insanı daha M.Ö 8.000’li yıllarda ”ÇATAL HÖYÜK”teki yerleşmelerinde taptıkları ana tanrıçalarının heykelini yapmakla bu görsel sanatın öncülüğünü yapmışlardır.
İLHAN KOMAN KİMDİR ?
İlhan Koman 17 Haziran 1921 yılında Edirne’de dünyaya gelmiştir. Meşhur Akdeniz Heykelini yapan sanatçı heykeltıraş Koman, 30 Aralık 1986 yılında Stocholm’de vefat etmiştir.
1951-1958 yılları arasında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde görev yaptıktan sonra 1959’da İsveç’e yerleşen sanatçı Hulda isimli teknesinde yaşamaktaydı. İlhan Koman bilim ve sanatı bir araya getiren eserleriyle sanat dünyasında kendine özgü bir konum edindi. Bu özelliğinden dolayı Türk Da Vincisi olarak anıldı. Çok konuşulan figüratif soyutlama alanında en ünlü çalışması olan Akdeniz Heykeli’dir.
İLHAN KOMAN HAYATI
17 Haziran 1921’de Edirne’de doğdu. Babası doktorluk ve çiftçilikle uğraşan Fuat Bey, annesi Sevinç Leman Hanım’dır. İlhan Koman çocukluğunu Edirne Kaleiçi semtinde geçirdi. Edirne Lisesi’ni bitirdikten sonra, 1941’de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ne girdi. Hocalarının tavsiyesi üzerine bir yıl sonra heykel bölümüne geçti, Rudolf Belling’in öğrencisi olarak 1945’te okulu bitirdi.
1947’de Milli Eğitim Bakanlığı’nın açtığı sınavı kazanarak Neşet Günal, Refik Eren ve Sadi Öziş’le birlikte devlet bursu ile Paris’e gönderildi. 1947-50 arasında Fransa’da Academie Julian ve l’Ecole du Louvre’da çalışmalar yaptı. Loure Müzesi’ndeki çalışmaları sırasında özellikle Mezopotamya ve Mısır sanatından etkilendi. İlk sergisini 1948’de Paris’te açtı. 1951 yılında Türkiye’ye dönmeden hemen önce Melda Kaptana ile evlendi, bu evlilikten bir oğlu dünyaya geldi. Yurda döndükten sonra İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde mecburi hizmetine başladı. 1958’e kadar burada görev yaptı. 1952’de Anıtkabir Heykel Yarışması’nda ”Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin sağındaki kabartma kompozisyonu” birinciliğini kazandı.
1953 yılında akademi bünyesinde kurulan metal atölyesinde Sadi Öziş, Hadi Bara, Şadi Çalık ve Zühtü Müridoğlu ile çalışmaya başladı. Aynı dönemde fabrikatör Mazhar Süleymangil’in sağladığı sermaye ile Şadi Çalık ve Sadi Öziş ile birlikte ‘Karemetal’ adlı mobilya atölyesini kurarak modern mobilyalar tasarladı. Çalışmaları 1954 Ankara Devlet Sergisi’nde ikincilik, 1955 Ankara Devlet Sergisi’nde birincilik ödüllerini aldı. 1958 yılında, Brüksel’de düzenlenen uluslararası bir sergide Türk pavyonunun yapımını üstlendi. Altı ay süren bu çalışma sırasında tanıştığı mimar Ralph Erskine’in daveti üzerine mimari tasarımları için form araştırmaları yapmak üzer İsveç’e gitti. İlk eşinden ve Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki görevinden ayrılan sanatçı, 1959’da İsveç’e yerleşti. 1965 yılında M/S Hulda adlı 1905 yapımı, iki direkli bir yelkenliyi satın alarak içinde yaşamak ve çalışmak üzere restore ettirdi, 1986’da ölümüne kadar bu tekneyi ev ve atölye olarak kullandı.
1967’de Stokholm Uygulamalı Sanatlar Yüksek Okulu’na öğretim üyesi olarak kabul edildi. Bu dönemde yeni geometrik türevler ve yel değirmenleri gibi bilimsel buluşları tescillendi. 1969’da İsveç’te Sundsvall’da bir alan düzenlemesi için açılan yarışmada birincilik ödülü, 1970’te de Örebro Belediye Sarayı önüne konulmak üzere yaptırılan heykel yarışmasında da birincilik ödüllerinden birini aldı. 30 Aralık 1986 yılında Stokholm’de hayatını kaybeden İlhan Koman’ın vasiyeti üzerine cesedi yakıldı ve külleri Baltık Denizi’ne atıldı.
Dipnot:Ayriyeten Türk Heykeltıraşçılığının önde gelen isimlerinden biri olan İlhan Koman Google arama motoru tarafından Google Doodle taşıdı .Google İlhan Koman’ın 98 yaş gününü unutmadı ve özel bir doodle yayınladı.
İLHAN KOMAN HEYKELLERİ
