Hırçın Denizlerin Ressamı: Ivan Aivazovsky

Ivan Aivazovsky. Hayranlık uyandıran, eşi benzeri bulunmayan deniz manzaralarından tanınan ressam. Abdülmecit, Abdülaziz ve II.Abdülhamit’in övgülerini almış sanatçı. Bu yazıda Aivazovsky hakkında bilinmesi gerekenlere değinip, sizi bazı muhteşem eserleriyle tanıştıracağım.

1817 yılında Kırım’da bir liman şehri olan Feodosya’da dünyaya gelen Ermeni asıllı Rus bir ressam Ivan Aivazovsky. Erken yaşında fark edilen bir yeteneğe sahip. Resim. Aivazovsky’nin resim yeteneği, ona 16 yaşındayken I.Nikolay’ın da emriyle St. Petersburg akademisine girmeye hak kazandırıyor. Buradaki eğitiminden sonra ise devlet tarafında Avrupa’ya gönderiliyor ve kendisini dünyaya tanıtmaya başlıyor.

1844 yılında ise Rusya’ya dönen ressam, Rus Donanmasının ressamı olarak atanıyor. Donanmanın askeri seferlerine de katılan Aivazovsky, bu süre zarfında fazlasıyla gemi ve deniz eserine vakit ayırdı. Bu sayede denizi yakından gözlemleme fırsatını elde eden Aivazovsky, bu fırsatla ustalığına ustalık katıyor aynı zamanda.

1845-1890 yılları arasında İstanbul’u toplamda 4 defa ziyaret ediyor. 1845’te ilk defa geldiği İstanbul için ressamı en çok etkileyen şehir desek pek de yanlış olmaz. Bu ilk ziyaretinde Sultan Abdülmecit tarafından Beylerbeyi Sarayı’nda ağırlandı. 1874 yılındaki ziyaretinde ise misafir olarak kalıp, Sultan Abdülaziz’in Dolmabahçe Sarayı için sipariş ettiği tabloları hazırladı.

1874’deki ziyaretinde kendisi de ressam olan Abdülaziz tarafından Osmanlı Nişanıyla ödüllendirilmesi, ressamın ne kadar beğenildiğini gözler önüne seriyor. Aynı yılın sonlarında ise Yıldız Sarayı’nda sergisini açıyor. Son ziyareti olan 1890 yılında ise II.Abdülhamid’e iki tablosunu hediye ediyor. Padişahların övgülerini almış, aynı zamanda Osmanlı’nın Saray Ressamı olarak anılmış bir sanatçı kendisi. Topkapı ve Dolmabahçe’yi ziyaret ederseniz ressamın bazı eserlerini halen görebilirsiniz.

Ayrıca Aivazovsky’yi nişan ile ödüllendiren tek padişah Abdülaziz değil. Kendisine II.Abdülhamid tarafından da Mecidi Nişanı veriliyor. Üç padişahın da övgüsünü alan, saygısını ve sevgisini kazanan bir ressam Aivazovsky.

82 yaşında ani beyin kanamasıyla son bulan yaşamına sığdırabildiği kadar eser sığdırmıştır. Üretkenliğiyle bilinen sanatçının 5 binin üzerinde eserinin olduğu bilinmektedir. Türkiye’de bulunan eserleri ise 30 civarındadır ve Dolmabahçe Sarayı, Deniz Müzesi, Askeri Müze, Fener Rum Patrikhanesi ve İstanbul Kumkapı Ermeni Patrikhanesi’nin koleksiyonlarında bulunmaktadır.

Kullandığı ışık ve renk geçişleri eserlerinde belki de en dikkat çeken kısımdır. Hatta bazı sergilerinde, ziyaretçilerin tabloların arkasında ışık olup olmadığını kontrol ettiği söylenir. Hayatını deniz manzaralarına adaması, deniz manzaraları üzerinde yoğunlaşması onu bu işin en üstüne taşımıştır. Resimlerinde sanki gerçekten de pencereden denize bakıyormuşuz izlenimi veren gerçekçiliği, yarattığı atmosfer, denizin haricinde muhteşem resmettiği gökyüzü, kusursuz kullandığı ışık efekti ve ona eşlik eden yansıma. Her detayıyla kendisine hayran bıraktırmış ve bıraktırmaya devam edecek büyük ressam. Hırçın denizlerin ressamı. Ivan Aivazovksy.