Nedenleri ve Sonuçları ile Çernobil Nükleer Kazası!

Üzerine kitaplar yazılan, filmler ve diziler çekilen, 20. yüzyılın en büyük nükleer kazası Çernobil… Milyonlarca canlının hayatını etkileyen kaza, 26 Nisan 1986’da saat 01.24’te meydana geldi.

Ukrayna’da bulunan Çernobil Nükleer Santrali için bir köy kurulmuştu. Pripyat ismiyle anılan 49 bin nüfuslu köyde, santralde çalışan kişiler ve aileleri yaşıyordu. 1986’da gerçekleşen kaza, 49 bin kişiden çok daha fazla insanın ölümüne yol açtı.  Ne yazık ki günümüzde dahi etkilerini görmeye devam ediyoruz. Binlerce yıl boyunca insan hayatını tehdit edecek, insanlık tarihine bir utanç olarak yazılacak bu kazanın, ulaşabildiğimiz tüm nedenleri ve sonuçlarını sizlerle paylaştık.

Çernobil Reaktör Kazasının Gerçek Nedeni Nedir?

İnsanlığın, doğanın, hayvanların canının tehlikeye atıldığı gece, 26 Nisan 1986…

Korkunç kaza, Çernobil kentinde bulunan nükleer santralin 4 numaralı ünitesinde meydana geldi. Her şeyin yolunda gittiği sıradan bir günde, çalışanlar, rutin bakım nedeniyle kapatılacak olan reaktör üzerinde deney yapmaya karar verdi. Olası bir güç kesintisinde neler olacağını merak eden çalışanlar, 4 numaralı ünitede deneme yapmak istedi.

Güvenlik Sistemleri Devre Dışı Bırakıldı

Olası güç kesintisine karşı deney yapmak isteyen çalışanlar, var olan güvenlik sistemlerini kapattı. Devre dışı bırakılan güvenlik sistemlerinden sonra, reaktörün gücü düşürüldü. Gittikçe azaltılan güç, beklenmedik bir enerji artışına neden oldu. Tepkimeler, ısı ve enerji artışı, devre dışı bırakılan güvenlik sistemleri nedeniyle engellenemedi. Enerji artışı sebebiyle yaşanan basınç, büyük bir patlamaya neden oldu. Devamında çok daha ağır sonuçlara neden olacak patlama,  o anda 31 kişinin canını aldı.

Nükleer patlama nedeniyle çevrede bulunan tüm yerleşim yerleri boşaltıldı. Yüksek radyasyona maruz kalmış yiyecek ve içecekler tüketilemeyeceği için başka bölgelerden yardımlar ulaştırıldı. Sayısız insan evlerini, yurtlarını terk etmek zorunda kaldı. 

Atom Bombasından Tam 200 Kat Daha Etkili

Patlama gerçekleştikten kısa bir süre sonra Pripyat tamamen boşaltıldı. 10 kilometrelik alan boşaltılmış olsa da patlamanın ciddiyeti anlaşılmış değildi. Sovyet hükûmeti olayın duyulmasını istememiş ve tüm dünyadan faciayı saklamak istemişti. Ancak artan radyasyon kısa sürede fark edildi. İstediğine ulaşamayan Sovyet hükûmeti, dünyadan yardım istedi.

Bilinmeyen Kahramanlar!

Çevrenin boşaltılması elbette sorunu çözememişti. Felaketin daha fazla büyümemesi için reaktörün kapatılması ve önlemler alınması gerekiyordu. Patlamanın yaşandığı en riskli alan betonla örtülmek istenmişti. Tüm dünya için hayatlarını hiçe sayan binlerce insan oldu. Bilinmeyen bu kahraman işçiler, askerler ve gönüllüler, kendi hayatlarını riske atarak radyasyonlu alanda çalışmaya başladı. 3’er dakikalık süreyle dönüşümlü olarak çalışanlar 15 günde alanı beton ve çelikler ile kapatmayı başardı. Korkunç kazanın çok daha büyük sonuçlara neden olmasını engellediler. Çalışanların çoğu maruz kaldıkları radyasyon nedeniyle 1 yıl içerisinde hayatlarını kaybetti.

Çernobil Faciasının Türkiye’de Etkileri

Pek çok ülke yaşanan facianın etkilerine karşı önlemler almaya başlamışken, radyasyondan etkilenen Türkiye durumu inkar etti. Kaza, Türkiye’nin özellikle Karadeniz bölgesi için büyük bir risk taşıyordu. Radyasyondan etkilenebilecek bölge insanları, radyasyon bulutunun Türkiye’ye gelmesiyle korkmaya başladı. Ancak dönemin siyasetçileri bu durumun ciddiyetini anlamadı. Kimi ülkeler, bölgeden gelecek ürünleri reddetti.

“Radyoaktif Çay Daha Lezzetli!”

Karadeniz bölgesinde yetişen ürünlerin sağlıklı olduğunu iddia eden siyasetçiler trajik açıklamalarda bulundu. Dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, bölgede yetişen çayların radyasyondan etkilenmediğini açıladı. Aral, açıklamasını doğrulamak için katıldığı canlı yayında çay içti ve “Karadeniz’e bir damla mürekkep düştü diye Karadeniz kirlenir mi? Radyoaktif çay daha lezzetlidir. Rusya’dan iyi bir şey gelmez. Ya komünizm, ya radyasyon” açıklamasında bulundu. Milyonlarca insanın hayatını tehdit eden facianın sonuçları ciddiye alınmadı. Dönemin başbakanı Turgut Özal, radyoaktif çayın daha lezzetli olduğu açıkladı. İnsanı hayrete düşüren açıklamaların aksine araştırmalar kazadan sonra Karadeniz bölgesinde kanser hastalığının 3 kat arttığını kanıtladı.

Çernobil Reaktör Kazasının Sonuçları

Korkunç kazadan sonra 2,5 milyon hektar tarım alanı kullanılamaz duruma geldi. Patlamanın gerçekleştiği alanın tamamen temizlenmesi on binlerce yıl sürecek. Milyonlarca insanın etkilendiği radyasyonun sonuç olduklarını kelimelerle anlatmak oldukça zor. Çernobil faciasının neden olduklarını yüzümüze vuracak fotoğraflar, durumun tüm ciddiyetini ortaya koyacak nitelikte.